Л.Галбаатар
Энэ мягмар гаригт Гүүгл компанийн Хятад дахь салбар мэдэгдэл хийсэн байна. Үүндээ: "компьтерийн систем дэх хакеруудын дайралт, вэб дэх үг хэлэх эрх чөлөөг хязгаарлах зэрэг Хятадын интернэт хяналт нь тухайн улс дахь үйл ажиллагаагаа бүхэлд нь зогсооход хүргэж байна" гэжээ. Хэрэв энэ мэдэгдэл биелэлээ олвол, энэ нь вэб хэрэглэгч Хятадын 300 сая иргэнд үйлчилж буй томоохон, технологийн дэвшилттэй компаниудад Хятадын өгөх онцгой сануулгын нэг болох нээ.
Гүүгл 2006 онд Хятадад хүрэлцэн ирснээсээ хойш Хятадын Засгийн газраас хориглосон сэдвүүдийг хайлтын үр дүнд гаргах болж, иргэдийнх нь онлайнаар унших сэдвийн хязгаарлалтыг чөлөөлж "гал дээр тос нэмсэн" юм.
"Хятадын Засгийн газрын үйл ажиллагааг gmail-н хэрэглэгч бүхий хятадын хүний эрхийн идэвхтнүүд рүү чиглэсэн кибер довтолгоо юмуу түүний нэг хэсэг гэж сэжиглэх болсон билээ. Тэдгээр дайралт өнгөрсөн 7 хоногт "газар авч", түүнд томоохон 34 компани өртсөн байна.
Ийм дайралтууд нь сайтар боловсруулагдсан байдаг бөгөөд, корпорацийн чухал мэдээллийн сан, програм хангамжийн эх кодыг олж авсан байх магадлалтай. Бид өөрсөддөө хохирол учруулах ийм зүйл хийхгүй гэж Гүүгл мэдэгдлээ.
Хятадын өргөн зах зээлд үндэстэн дамнасан томоохон компаниуд өсөн нэмэгдэх төлөвтэй байгаа нь тодорхой. Үүнд Хятадын эрх баригчид дургуйцэж байгаа, интернэтийг хатуу хянадаг гэдгээ үгүйсгэдэг юм. Мөн гадаад улсын компаниудын практикт Хятадын хэм хэмжээг уялдуулдаг гэж ярьдаг билээ.
АНУ-ын төрийн нарийн бичгийн дарга Хиллари Клинтон мэдэгдэлдээ: "Бид Гүүглээс мэдэгдлийнх нь талаар товч мэдээлэл авсан. Энэ нь сэтгэл зовоосон, маш ноцтой асуудлыг бий болгож байна. Бид Хятадын засгийн газрын тайлбарыг хүлээж байна. Орчин үеийн нийгэм, эдийн засгийн гол хүчин зүйл бол цахим орон зайн аюулгүй байдал юм, ... энэ асуудлаар өрнөж буй үйл явдлууд нааштайгаар шийдвэрлэгдэнэ гэж найдаж байна" гэлээ.
Гүүгл мэдэгдэхдээ: google.cn хайлтын сайтад хатуу хяналт тавихгүй байлгахын тулд бид хэлэлцээрт оролцохыг хүсч байна. хэрэв ийм хэлэлцээр болохгүй бол, google.cn-н ажиллагааг зогсоох бөгөөд Хятад дахь манай салбар хаагдах болно. Ингэхэд, програм хангамжийн инженер давамгайлсан 700 ажилтны амьдралд хүндрэл учрах нь тодорхой. Гэхдээ бидэнд өөр зам байхгүй".
Хятадын хайлтын 1/3-г л Гүүгл удирддаг юм. Харин Хятад дахь хайлтын системийн тэргүүлэгч Baidu компани нь Хятадын засгийн газраас удирддаг компани юм.
"Бид google.cn -г хуулийн хүрээнд, хатуу хяналтаас ангид ажиллуулахаар Хятадын засгийн газартай тохиролцохыг хүсч байна." гэж хууль зүйн албаны дарга нь болох David Drummond хэллээ.
Нью-Йорк дахь Хятадын Консулын газрын төлөөлөгч Wenqi Gao: "google.cn-д ямар нэг асуудал байгаа гэж бодохгүй байна. Манай улс гадны компаниудын хууль ёсны эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалдаг гэдгийг би баталж байна" хэмээн The New York Times –д утсаар өгсөн ярилцлагадаа мэдэгджээ. Хятадад "Тяньмений талбайд үй олноор хөнөөсөн хэрэг", "Далай лам" гэсэн утгаар хайлт хийхэд илэрц байдаггүй билээ. Сүүлийн сард Хятадын засгийн газар Youtube, видео байрлуулах Гүүглийн үйлчилгээг хаасан юм.
"Хувийн орон зай дахь Олон улс дамнасан дайралт бол жихүүцэм бөгөөд Гүүглийн мэдэгдэл үүний маш том жишээ боллоо" гэж Human Rights Watch-н хүний эрхийн хөтөлбөрийн захирал Arvind Ganesan хэллээ.
"Энэ цагт өрнөж буй үйл явдал нь Засгийн газрууд, компаниуд хүний эрхийн баталгааны бодлогыг хөгжүүлэх хэрэгтэйг сануулж байна, ... дээрх үйл явдлыг хэн нэгэн мушгин тайлбарлах ёсгүй" гэж Харвардын "Интернэт ба нийгэм" төв дэх хууль зүйн эрдэмтэн Jonathan Zittrain мэдэгдлээ.
"Сүүлийн хэдэн сар Гүүгл элдэв дайралтыг тэсч байгаа бөгөөд тэдний үйл ажиллагаа Хятад дахь хэрэглэгчдийнх нь аюулгүй байдлыг эрсдэлтэй болгож байна. Хятадын ихэнх тэрслүү үзэлтнүүд буюу хүний эрхийн идэвхтнүүд gmail-г хэрэглэдэг бөгөөд тэдэнд өөр найдвартай, Хятадын засгийн газарт үйлчилдэггүй мэйлийн үйлчилгээ алга. Хятадын ижил төстэй компаниуд үйл ажиллагаагаа зогсоодоггүй л юм бол Гүүглийн энэ мэдэгдэл тэдэнд эдийн засгийн ашиг авчрахгүй" гэж "Нээлттэй нийгэмлэг" хүрээлэнгийн гишүүн, Хятадын интернэтийн асуудлаарх шинжээч Rebecca Mackinnun хэллээ.
/эх сурвалж: The New York Times- Google, Citing Attack, Threatens to Exit China. by Andrew Jacobs, Miguel Helft and John Markoff/
Жич: Өнөөдөр буюу 2010-1-15-нд 25-р суваг ТВ-ийн мэдээгээр “Гүүгл үйл ажиллагаагаа зогсооно гэж Хятадын засгийн газрыг сүрдүүллээ” гэж байна лээ. Ингэж нэг талыг барьсан, үндэслэлгүй, хөнгөмсөг мэдээлэл цацаж болохгүй ээ, “найзаа”.
No comments:
Post a Comment